Từ bến phà Xuân Sơn (thuộc xã Sơn Trạch, huyện Bố Trạch, Quảng Bình), chúng ta theo một chiếc du thuyền qua dòng sông Chày để ngược vào rừng sâu. Càng vào sâu dòng chảy càng khúc khuỷu, lắm thác nhiều ghềnh dẫn đến vùng rừng Trộ Mợng.
Tại đây có thác Chày cao khoảng vài chục mét, có bãi Ràn Bò. Theo người dân địa phương, sở dĩ có tên gọi Ràn Bò vì trước kia bò tót kéo nhau về đẻ nơi đây. Và có nhiều địa danh được gọi theo đặc điểm của rừng như Nước Ngang: một dòng suối chảy vắt ngang chiều chảy của các dòng sông suối khác trong vùng; Ðá Nằm: một hòn đá lớn nằm ngay giữa dòng thác chảy; Chân Thớt: một hòn đá trông không khác gì một chiếc thớt thái thịt. Ðặc biệt là Nước Trôi: bạn không khỏi thích thú khi thấy một dòng nước cứ chảy trồi lên khỏi mặt nước.
Cảnh sắc vùng này rất đỗi hữu tình: cây xanh, nước mát trong vắt. Phía sau làm phông là những dãy vách vá vôi xám dựng đứng cao vút với những đàn voọc Hà Tĩnh, voọc vá chân nâu đang đu mình trên cây hay men vách đá cất tiếng gọi đàn. Bạn có thể bắt gặp những chú khỉ vàng xuống sát bờ suối để bắt cá ăn.
Ði xa hơn nữa theo đường Hồ Chí Minh tới Eo Gió: giữa rừng, núi đá vôi có một chỗ eo nhỏ đủ cho xe qua lại luôn tràn đầy gió. Nhưng trước khi đến với Eo Gió, bạn hãy nán lại Trợ Mơng để thăm hang Vòm nổi tiếng.
Qua khỏi Eo Gió bạn sẽ mục kích những vực núi đá vôi sâu đến hút mắt, rồi đến những cánh rừng nguyên sơ. Cuối xuân, sang hè nơi đây tràn ngập thảm hoa bồng bồng, hoa mỏ quạ dọc hai bên thượng nguồn sông Chày hay tím ngát hoa bằng lăng trên cao. Từ đây bạn có thể ngồi ôtô đi suốt rừng. Ði bộ 5-7km, ta đến Cổ Khu, khu rừng nguyên sinh lý tưởng nhất của khu bảo tồn Phong Nha-Kẻ Bàng. Ði dưới tán cây bạn cứ ngỡ như đang đi trong rừng vùng ôn đới. Rừng chỉ có cây cao, hoàn toàn không có cây bụi, dây leo. Nhiều cây to 5-7 người ôm. Chính từ đây là cái nôi của thú rừng sinh sống như hươu, nai, chim, bò tót, hổ... Rừng bằng phẳng và sạch.
Nếu trở lại đường Hồ Chí Minh, rẽ sang phía đông bắc, đi bộ chừng 2km ta sẽ qua vùng sinh thái khác là vùng hạng E, Thung Tre. Ðây là vương quốc của các loài chim, một vùng bằng phẳng rộng khoảng 2.000 ha, mọc đầy cỏ tranh và tre nứa, xung quanh được bao bọc bằng các dãy núi đá vôi dựng đứng.
Theo tuyến du lịch sinh thái, bạn sẽ ở lại vùng hang E một đêm, sáng sớm lên xe ra đường 20 Quyết Thắng, thăm các di tích lịch sử cách mạng trên đường mòn Hồ Chí Minh. Từ đây bạn có thể theo đường 20 về lại bến phà Xuân Sơn để đến thăm động Phong Nha, Tiên Sơn hoặc vào Nam, ra Bắc./.
(Theo: quangbinhonline.com)