Triền đê dài uốn lượn theo con sông Đuống cuối chiều hiu hắt. Cái lạnh của mùa đông xâm chiếm dải đất nhạt màu và gió không ngừng thổi. Đám lau lách bên sông xào xạc, tiếng mõ trâu lóc cóc long cong. Lũ trẻ xuýt xoa vì lạnh, vội vã ra về. Chiều thưa nhặt, không cánh diều vi vút, không đàn trâu chậm rãi nhẩn nha gặm cỏ, không tiếng xe đạp thong thả những vòng quay, chỉ có gió lùa hối hả và mặt trời đang dần xa khuất.
Mùa đông vội đến xua nhanh vẻ đẹp dịu dàng của sắc thu.
Những triền đê dọc sông Đuống là điểm đến cuối chiều của nhiều bạn trẻ khi lang thang dạo chơi trên đất Thuận Thành, Bắc Ninh.
Mới tuần trước, con đê dài xanh mướt này đón vô vàn vị khách là các cô cậu học trò, những đôi uyên ương và đám bạn bè rủ nhau đến đây. Trong một buổi chiều thư thái của những ngày cuối thu, đôi bạn trẻ đang chăm chú chụp bộ ảnh cưới. Những thảm cỏ xanh bên dòng sông nặng đỏ phù sa, những bụi tre tần ngần rũ tóc rối và cả những bông hoa cỏ may vướng bước chân qua, đều trở thành bối cảnh đẹp cho bộ ảnh trọng đại của cuộc đời.
Trên triền đê, vạt cỏ ven đường lay động, những đóa hoa cỏ giản dị làm cảm hứng vô tận cho những tay máy cả chuyên và không chuyên. Họ muốn tìm cho được những góc ảnh đẹp nhất, những cách thể hiện hay nhất để chụp những tấm ảnh nghệ thuật mà mình ưng ý. Lũ trẻ chăn trâu tò mò đứng nhìn đám bạn trẻ đang vui vẻ chụp hình với đám hoa xấu hổ nở, những bông hoa phơn phớt tím. Những chiếc xe đạp kêu reng reng và nụ cười giòn giã trên khắp triền đê dài.
Ngày đông, triền đê nhuộm vàng một màu cỏ úa, những cánh diều đủ sắc đã thôi không còn chao nghiêng trên bầu trời xanh thẳm, nhường chỗ cho đàn chim vội vã trú đông. Trời một màu đùng đục, nặng nề, như thể mặt trời cũng vội vã kéo tấm chăn đắp cho ấm những ngày đông rét mướt. Đê vắng, chỉ có tiếng gió lùa vội vàng qua đám lá khô xào xạc.
Một vài vạt cải vàng, cải trắng đã bắt đầu xòe cánh nở hoa. Từ trên cao nhìn xuống, những khoảng trắng, khoảng vàng tô một chút màu sắc cho bức tranh mùa đông ảm đạm. Những vạt cải đầu đông lại làm náo nức bao kẻ lãng mạn, si tình, lại khiến cho đám trẻ không ngại xa xôi, không ngại cái lạnh xuyên qua từng lớp áo ngắn dài mà qua đây ngoạn cảnh, thưởng hoa.
Thấp thoáng xa xa, dòng sông lượn một dải quanh co. Tiếng chuông chùa xa xăm, thoảng hương trầm đâu đây dưới chân đê vắng. Vị sư già trong chùa Bút Tháp hôm nay về muộn, chỉ có chú tiểu đang quét dọn sân vườn trong ánh sáng tranh tối tranh sáng của trời chưa sầm tối, và ánh điện lúc sáng lúc tỏ từ điện chính hắt ra.
Bữa cơm chiều đã được dọn sẵn trên bàn. Chiều nay cũng chỉ có vài món đạm bạc, đậu rán rim mặn, dưa chua nấu canh nóng và khoai rán. Vị khách chờ thầy về đang ngồi thiền trong chính điện, lặng lẽ nghe tiếng đêm len lén bước qua sân gạch phủ bóng đôi cây si già, xõa những chiếc rễ như tấm mành che, phủ lên mái chùa cong rêu mốc bao năm tháng. Đêm dường như cũng sợ làm tan mất cái khoảnh khắc trầm mặc và sâu lắng ấy, lén lút như vị khách đến không đúng lúc.
Trời đêm, sương lạnh, đọng đầy trên những đám cỏ thưa ngủ vùi tự lúc nào. Lũ chim sâu rúc rúc trong đám ruộng đã trơ gốc rạ. Gió vu vơ chơi trò đuổi bắt trong ruộng ngô bạt ngàn ven sông vừa nhú những mầm xanh.
Mùa đông!
Lam Linh